محاسن الوسائل فی معرفة الاوائل (کتاب)«محاسن الوسائل فی معرفة الاوائل» تالیف محمد بن عبدالله شبلی دمشقی (۷۱۲- ۷۶۹ ق) به زبان عربی است. ۱ - کتاب شناسیموضوع کتاب بیان «اولینها» در موضوعات مختلف است. ۲ - ساختارکتاب مشتمل بر دو مقدمه از محقق و مؤلف کتاب و متن است که در بیست و دو بخش تنظیم شده است. شیوه نگارش مطالب بدین گونه است که ناقل و منبع مطلب در ابتدا و یا اینکه در آخر با «قاله فلان» ذکر شده است. ۳ - گزارش محتوانویسنده کتاب علم الاوایل (علمی که اولینها را در امور و موضوعات گوناگون بیان میکند) را یکی از علوم مهم اسلامی میداند. کتاب از حوادث و وقایعی که در زمینههای مذهبی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی، تکوینی و عقیدتی برای اولین بار رخ داده است سخن میگوید. ۴ - مقدمه محققکتاب با مقدمه محقق محمد تونجی آغاز میشود. محقق در این مقدمه، شرح مختصری از زندگی مؤلف و مقام علمی او، اساتید مؤلف، تالیفات و تصنیفات وی، مضمون و محتوای مطالب کتاب، توصیف نسخه خطی کتاب، سلسله کتابهایی که در موضوع اوایل تالیف شده است و رموز و علائم اختصاری موجود در کتاب را بیان کرده است. [۱]
محاسن الوسائل فی معرفة الاوائل، محمددمشقی، ج۱، ص۵.
۵ - مقدمه مولفدر مقدمه مؤلف نیز مطالبی پیرامون کتاب، موارد مشابه از کتابهایی با این موضوع و اقوال علما در این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. ۶ - محتوای متنمتن کتاب در بیست و دو بخش ذکر شده است که مؤلف در این بخشها به توضیح اموری میپردازد که برای اولین مرتبه واقع شده است. اولینها درباره غزوات، احکام فقهی، قرآن کریم، بنی عباس، لباس و زینت بدن از جمله عناوین فصول کتاب است. به عنوان مثال در بخشی با عنوان خلفای راشدین در قسمت چهارم علی علیهالسّلام به عنوان اولین کودک و اولین مردی که با پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم اسلام آورد معرفی شده است. در بخش دیگری نیز معاویه اولین کسی دانسته شده که خلافت را به پادشاهی تغییر داد. [۲]
محاسن الوسائل فی معرفة الاوائل، محمددمشقی، ج۱، ص۱۸۶.
۷ - وضعیت کتابفهرست موضوعات و مطالب و همچنین فهرست اولینها، به تریب حروف الفبا در آخر کتاب ذکر شده است. محقق کتاب، آدرس آیات و روایات، معرفی برخی اعلام و توضیحات لازم را در پاورقی بیان کرده است. ۸ - پانویس
۹ - منبعنرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). ردههای این صفحه : کتاب شناسی
|